نقد و پرسش از وقایع تاریخی، حداقل در دوره معاصر همزاد تاریخ است،چنانکه تحریف تاریخ نیز چنین است. در عین حال پرسش این است که نقد تاریخی» چرا وچه چیزی را از تاریخ باید هدف قرار دهد؟ پاسخ به پرسش را می توان براساس دو فرضمورد بررسی قرار داد:
1- مطالعه وقایع تاریخی، شامل تبیین و نقد تاریخی، بیشتر حاصل سنت هایفرهنگی- تاریخی در نگرش به تاریخ و ضرورت پاسخ به نیازهای حال و آینده است، بههمین دلیل وقایع و نتایج آن در زمان های متفاوت، بصورت یکسان مورد بررسی و نتیجهگیری قرار نمی گیرد. زیرا با تغییر در تفکر و روش نقد تاریخی، ظرفیت های جدیدیبرای نقد و بررسی تاریخ ایجاد می شود و بخش های ناخوانده و ناگفته در تاریخ، موردتوجه قرار می‌گیرد و گفتمان های غالب و رایج به حاشیه می رود.
2- باید میان تاریخ به معنای تحقق واقعه در زمان و مکان، با سازوکارهاو چگونگی عملکرد فاعلان در تاریخ، تفکیک صورت بگیرد.
بر پایه مفروضات یاد شده، نقداز تاریخ به دو بخش کلی و در عین حال بهم پیوسته» قابل تقسیم است که در ادامه بهآن اشاره خواهد شد:
بخش اول: وقایع تاریخی پس از وقوع، به دلیل نتایج آن، محل نقد و پرسشقرار می گیرد. فرضاً پس از وقوع یا ادامه جنگ پس از فتح خرمشهر، به دلیل پیامدهایآن، این پرسش به میان خواهد آمد که؛ آیا وقوع جنگ اجتناب‌ناپذیر بود؟ همچنین چراجنگ پس از فتح خرمشهر ادامه یافت؟ برای روشن شدن علت طرح این پرسش ها که با نظر بهنتایج واقعه است، فرضاً اگر حمله عراق به ایران یک هفته پس از وقوع به پایان میرسید و یا جنگ با عملیات رمضان به پایان می رسید، علت وقوع و یا ادامه جنگ موردپرسش قرار نمی گرفت.
بخش دوم: فاعلان واقعه، بمعنای تصمیم گیرندگان و اقدام کنندگان، بانظر به نتایج و پیامدهای جنگ و از منظر تفکر و دلیل تصمیم گیری آنها، مورد پرسشقرار می گیرند. در واقع افراد بعنوان فاعلان واقعه، به دلیل نتایج و بیشتر در صورتشکست، مورد نقد قرار می گیرند.
تأملی بر تحول در مفهوم و مصداق جنگ – بخش اول
پرسش ,نقد ,تاریخ ,مورد ,جنگ ,پس ,پس از ,پرسش قرار ,قرار می ,نقد و ,به دلیل
درباره این سایت