جنگ به اعتبار ایجاد وضعیت مخاطره آمیز که جامعه را در میانه بیم وامید قرار می دهد، در زمان های متفاوت، تأثیرات متفاوتی بر جای می‌گذارد. وقوع وپایان جنگ در مقایسه با سایر وقایع، ناظر بر دو شوک غافلگیرکننده و تأثیرگذار برجامعه ایران است که علت پیدایش و تاثیرات آن همچنان مورد پرسش است. نظر به اهمیتدو موضوع یاد شده، در ادامه به آن اشاره خواهد شد:
الف) با حمله غافلگیرانه عراق به ایران در 31 شهریور سال 1359، جامعهایران که در چارچوب آرمان های انقلاب به دنبال استقرار نظام جدید بود، بر اثر ظهورپدیده جنگ، در مسیر جدید و متفاوت از انقلاب قرار گرفت که چشم انداز آن، همانندانقلاب، بسیار مخاطره‌آمیز و نگران کننده بود و همچنان ادامه دارد. شکل گیری منطقدفاع در برابر م، به دلیل مخاطرات و نگرانی از دشمن و پیامدهای آن برکشور و نظام، در چارچوب انقلاب شکل گرفت. تحول یاد شده پیامدهای اولیه روانی ناشی ازجنگ را برطرف کرد، همچنین به جامعه ایران فرصت داد تا برای مواجهه با شرایط جدیدآماده شود. مهمتر آنکه در فرایند جدید اعتماد بنفس جامعه ایران در دفاع، زمینه هایآزاد سازی مناطق اشغالی را فراهم کرد.
ب) حملات نظامی عراق در بهار سال 1367، در حالیکه تصوّر می‌شد عراق ازنظر نظامی در حالت دفاعی قرار دارد و در برابر تهاجمات قوای نظامی ایران آسیب‌پذیراست، موجب بروز صورت دیگری از غافلگیری در جنگ شد.
با این تفاوت که غافلگیری در بهار 67 در چارچوب تحولات جنگ پس از فتحخرمشهر و قرار داشتن ایران در موضع تهاجمی صورت گرفت و از این جهت با غافلگیری درشهریور سال 1359 تفاوت دارد. مهمتر آنکه در بهار سال 67 زمان برای هضم و غلبه بروضعیت پیش آمده، همانند شهریور سال 1359 وجود نداشت، در نتیجه با پذیرش قطعنامه598 برای پایان دادن به جنگ تصمیم گیری و اقدام شد.
بنابراین در مقایسه می‌توان تاکید کرد؛ ماهیت تحولات جنگ در بهار سال67 و پیامدهای غافلگیری در برابر حملات عراق در ماه های پایانی جنگ، در مقایسه باآنچه در شهریور سال 1359 در برابر حمله عراق صورت گرفت تفاوت اساسی دارد. شکل گیریقدرت دفاعی ایران، پس از حمله عراق در سال 1359 حاصل واکنش به دشمن بود. پساز هشت سال رویارویی با دشمن و قرار داشتن در موضع برتر و تهاجمی، غافلگیری دربرابر تغییر استراتژی عراق از دفاعی به تهاجمی موجب تغییر در موازنه نظامی شد.قرار داشتن در موضع ضعف و عدم امادگی دفاعی در برابر حمله عراق در سال 1359 قابلپذیرش بود، در حالیکه پذیرش غافلگیری در زمان برتری بر دشمن دشوار بود. تفاوتغافلگیری در دو مرحله زمانی و پیامدهای آن را باید با مقایسه دو وضعیت متفاوت بررسیکرد تا نتایج متفاوت آشکار شود.
تأملی بر تحول در مفهوم و مصداق جنگ – بخش اول
سال ,جنگ ,عراق ,غافلگیری ,برابر ,مقایسه ,غافلگیری در ,در برابر ,سال 1359 ,در بهار ,در مقایسه
درباره این سایت